Liu Jiakun คว้า Pritzker Prize 2025: สถาปนิกผู้สร้างนิยามใหม่ของสถาปัตยกรรมเพื่อชุมชนและการเยียวยาเมือง

ในยุคที่เมืองขยายตัวอย่างซับซ้อน หลายครั้งที่เราตั้งคำถามถึงความสมดุลระหว่างสิ่งใหม่กับสิ่งเก่า ระหว่างนักท่องเที่ยวกับชุมชนท้องถิ่น วันนี้ LAD ขอพาทุกท่านไปพบตัวอย่างของงานออกแบบสถาปัตยกรรมที่ก้าวข้ามการสร้างอาคารในเชิงรูปธรรม แต่เลือกออกแบบ “จิตวิญญาณของสถานที่” ให้กลับมามีชีวิต และเป็นส่วนหนึ่งของผู้คนอย่างแท้จริง

“Architecture should reveal something—it should abstract, distill and make visible the inherent qualities of local people.”

“สถาปัตยกรรมควรเปิดเผยบางสิ่ง ควรกลั่น และทำให้คุณลักษณะที่ซ่อนอยู่ของผู้คนในท้องถิ่นปรากฏให้เห็นได้”

คำกล่าวนี้ของ Liu Jiakun ไม่ใช่เพียงถ้อยความทางปรัชญา หากแต่เป็นวิธีคิดที่ซึมลึกอยู่ในทุกผลงานของเขา แต่คือแนวทางที่มองสถาปัตยกรรมไม่ใช่แค่อาคาร หากเป็น “พื้นที่เยียวยา” ที่รักษาความทรงจำ และเชื่อมโยงชีวิตของผู้คนเข้ากับเมืองอย่างลึกซึ้ง

สถาปนิกผู้หลอมรวมเมืองและมนุษย์เข้าด้วยกัน

การประกาศรางวัล The Pritzker Architecture Prize ประจำปี 2025 ที่กรุงอาบูดาบี สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ ได้ตอกย้ำสถานะของ Liu Jiakun ในฐานะหนึ่งในสถาปนิกผู้ทรงอิทธิพลที่สุดของยุคปัจจุบัน เขากลายเป็นสถาปนิกคนที่ 54 ที่ได้รับรางวัลนี้ และเป็นหนึ่งในผู้ที่สามารถชี้ให้โลกเห็นว่า “สถาปัตยกรรมเพื่อมนุษย์และชุมชน” ไม่ใช่แนวคิดโรแมนติก แต่เป็นความจำเป็นของเมืองร่วมสมัย

Tom Pritzker ประธาน Hyatt Foundation กล่าวถึงเขาอย่างชัดเจนว่า“Liu Jiakun ใช้สถาปัตยกรรมเพื่อฟื้นชุมชน กระตุ้นความเห็นอกเห็นใจ และยกระดับจิตวิญญาณมนุษย์ เขาตีความเมืองใหม่ ไม่ใช่ด้วยการแบ่งแยก แต่ด้วยการหลอมรวมชีวิตเข้าด้วยกัน”

นี่คือหัวใจของงานเขา การออกแบบที่ไม่ยึดติดกับสไตล์ แต่เลือกที่จะยึดโยงกับมนุษย์และบริบทโดยตรง

มรดกทางผลงานและเวทีโลก

ในช่วงเวลากว่า 40 ปี Liu Jiakun สร้างผลงานที่หลากหลาย ตั้งแต่พิพิธภัณฑ์ ศูนย์วัฒนธรรม ไปจนถึงงานวางผังเมือง ตัวอย่างผลงานเด่น ได้แก่ Clock Museum ใน Jianchuan Museum Settlement รวมถึง Serpentine Pavilion Beijing ผลงานของเขาได้รับการจัดแสดงบนเวทีสากล เช่น Venice Biennale และ Shenzhen–Hong Kong Bi-City Biennale พร้อมทั้งได้รับรางวัลสำคัญจากหลายสถาบันระดับโลก นอกจากนี้ เขายังเป็นผู้บรรยายที่ได้รับเชิญจากสถาบันชั้นนำ เช่น Central Academy of Fine Arts, MIT และ Royal College of Art

ผลงานของ Liu Jiakun มักถูกจดจำจากสองทิศทางสำคัญของการออกแบบที่เขายืนหยัดมาตลอดหลายทศวรรษ